Wróćmy w tym momencie do zaprezentowanego wcześniej modelu koła barwnego. Ma ono pewną bardzo ciekawą właściwość: można je wygenerować nie tylko poprzez rozpinanie na krawędzi okręgu widma światła białego (czyli tęczy), ale też poprzez mieszanie barw podstawowych ze sobą oraz z powstałymi w ten sposób barwami pochodnymi drugiego rzędu i dalszych. Dla uproszczenia proces ten zademonstrujemy na najbardziej klasycznym, używanym obecnie przede wszystkim przez artystów, przykładzie: mieszania substraktywnego kolorów podstawowych czerwonego, żółtego i niebieskiego. Tego typu model łączenia kolorów to taki, w którym z połączenia wszystkich barw podstawowych otrzymujemy czerń lub kolor zbliżony do czerni w przeciwieństwie do modeli addytywnych, gdzie po połączeniu wszystkich barw podstawowych otrzymujemy biel (jak np. w systemie RGB).

Pierwszy etap powstawania koła barw. Z trzech barw podstawowych tworzone są przez ich wymieszanie ze sobą trzy barwy pochodne – tzw. drugorzędowe.

Jeżeli na trzech wierzchołkach trójkąta rozmieścimy trzy barwy podstawowe i wymieszamy je ze sobą otrzymamy sześciokąt zawierający barwy podstawowe oraz pochodne pierwszego rzędu. Mieszając je ze sobą otrzymamy kolejne kolory: sześć barw pochodnych drugiego rzędu. Paleta taka będzie już w dużym stopniu przypominać znane nam koło barwne.

Pełne koło barw - 12 kolorów złożonych z trzech podstawowych. Kolory leżące naprzeciw siebie uzupełniają się w harmonijnych kompozycjach.

Uzupełniające się kolory noszą nazwę komplementarnych i ich połączenie na zdjęciu daje silny efekt wizualny. Zestawiać ze sobą można nie tylko po dwa kolory z przeciwległych stron koła, ale też trzy tworzące regularne trójkąty. Szczególnie silne kompozycje powstają poprzez połączenie ze sobą barw podstawowych – stanowi to zarówno znakomity temat do ćwiczeń, jak i do zupełnie dojrzałych projektów fotograficznych.
No dobrze – powie ktoś – ale gdzie ja znajdę takie idealne połączenie kolorów, jeżeli nie interesuje mnie fotografowanie martwych natur w atelier? Odpowiedź brzmi: wszędzie. Zestawianie ze sobą barw komplementarnych w silne, pełne wyrazu kompozycje to nie fanaberia artysty-teoretyka, lecz zasada obowiązująca od dawna w wielu aspektach działalności człowieka oraz – znacznie dłużej – w naturze. Wystarczy więc uważnie rozglądać się i brać pod uwagę kolorystykę sceny podczas kompozycji kadrów.

Autor scenografii do tej sztuki oraz projektant kostiumów dobrze wiedzieli, że kombinacja kolorów niebieskiego i żółtego stanowi szczególnie silny bodziec wizualny. W takich warunkach fotograf musiał tylko wykorzystać sytuację i skomponować odpowiednio interesujący kadr, aby uzyskać ciekawe zdjęcie.

Wśród układów barwnych tworzonych przez kolory uzupełniające się istnieje kilka, szczególnie silnie oddziałujących na człowieka, par kontrastujących. Są to przede wszystkim kombinacje kolorów niebieskiego i żółtego oraz zielonego i czerwonego. Bardzo intrygujące są też połączenia nasyconych kolorów z czernią lub bielą – jedną z najmocniejszych jest mieszanka czerni i żółci, co w pełni uzasadnia decyzję twórców logotypu firmy Nikon odnośnie wyboru dokładnie takiego zestawienia kolorów.

Zobacz także:
Zdjęciom na ratunek – odzyskiwanie skasowanych fotografii
Photoshop CS5 dla fotografów
TEST: Vanguard GH-100 - snajperska głowica kulowa
Olympus PEN E-PL1 – na co dzień i w podróży
D7000 - filmowanie według Nikona
Nikon D7000 - rozwiń skrzydła!
Lustrzanka zamiast kamery?
Szwajcaria w obiektywach Olympus Mikro 4/3
Jedziemy na Grenlandię, czyli jak zrealizować fotograficzne marzenie
Sony NEX: Świetna zabawa i kreatywna fotografia dla każdego
Sony NEX: Aparat na każdą okazję – kieszonkowa lustrzanka i kamera w jednym
Adobe Photoshop Elements 8 PL – co nowego?
Photoshop – jak to się zaczęło...
Photoshop – ukryte elementy