Fotografia portretowa jest dziedziną, która pociąga zarówno amatorów, jak profesjonalistów. Jednak wykonanie ciekawego zdjęcia modelowi czy też komuś z naszych bliskich nie jest rzeczą łatwą. Właściwa kompozycja, odpowiednie oświetlenie, a wreszcie dobry kontakt z portretowaną osobą to jednak rzeczy, których można się nauczyć. Jak to zrobić? Najprościej podpatrując dokonania innych fotografów i słuchając rad profesjonalistów w tej dziedzinie. Do tych ostatnich z pewnością zaliczyć można mieszkających w Wielkiej Brytanii fotografów – Daniela Lezano i Bjorna Thomassena. Napisali oni książkę "Fotografia portretowa – 100 rad i pomysłów", która staraniem czeskiego wydawnictwa Zoner Press właśnie pojawiła się w polskich księgarniach. To 146-stronicowe wydawnictwo jest właściwie albumem fotograficznym, zawierającym wiele interesujących fotografii opatrzonych komentarzami na temat sposobu ich wykonania, uzupełnionych radami i wskazówkami oraz opisem mogących pojawiać się trudności.

Dobry portret nie tylko w atelier
Niewątpliwą zaletą tej książki jest to, że autorzy nie twierdzą wcale, że aby wykonać fascynujący portret potrzebne jest profesjonalne studio, oświetlenie i drogi aparat. Wręcz przeciwnie, namawiają, by rozpocząć przygodę z fotografią portretową z takim wyposażeniem, jakie posiadamy i stopniowo poszukiwać takiej techniki, która da nam najwięcej satysfakcji. I takie też są ich wskazówki: wykorzystaj naturalne oświetlenie i scenerię, użyj taniego ekranu odblaskowego, rób zdjęcia swoim dzieciom lub bliskim…


Na początku autorzy krótko przedstawiają listę podstawowego wyposażenia stosowanego przy fotografowaniu portretów, by w kolejnych rozdziałach poprowadzić czytelnika poprzez zagadnienia techniczne związane z wyborem właściwego obiektywu i akcesoriów, ustawianiem ostrości, oraz stosowania odpowiedniej wartości przysłony. Sporo miejsca poświęcają także kwestii wyboru i kształtowania kompozycji obrazu oraz wyboru najlepszego tła lub otoczenia dla fotografowanej osoby.
Niezwykle interesujący jest rozdział "Techniki specjalne", w którym autorzy prezentują stosowane przez siebie sztuczki, dzięki którym udało im się osiągnąć niecodzienne i fascynujące ujęcia portretowe. Czytelnicy dowiedzą się z niego, jak zachować na zdjęciu efekt ruchu lub całkowicie go zamrozić, w jaki sposób można kreatywnie wykorzystać nagłą zmianę wartości ogniskowej lub zewnętrzne lampy błyskowe.


Cenne są także wskazówki na temat fotografowania w plenerze, dotyczące wyboru pory dnia, fotografowania pod światło czy użycia błysku wypełniającego. Z kolei część książki poświecona fotografowaiu w atelier i wykonywaniu zdjęć typu glamour, zawiera porady dotyczące zarówno aspektów technicznych, jak i związanych z kompozycją. W "Fotografii portretowej" znajdziemy także informacje na temat robienia zdjęć rodzinnych i ciekawe propozycje, pozwalające przesunąć fotografię portretową w stronę reportażu czy abstrakcyjnego detalu.
Na zakończenie książki autorzy postanowili podzielić się jeszcze swoimi doświadczeniami zakresie wykorzystywania cyfrowej edycji zdjęć. W rozdziale "Cyfrowe ulepszenia" przedstawiają kilka sposób na uzyskanie za pomocą programu graficznego klasycznych efektów fotograficznych: tonowania, winietowania, dodawania ziarna itp.

Dobra fotografia broni się sama
Niewątpliwym atutem "Fotografii portretowej" są wspaniałe zdjęcia – ciekawe, nieszablonowe, inspirujące. Aż chce się sięgnąć po aparat, by zrobić coś podobnego. Do tego wydrukowane zostały w dużych formatach i na bardzo dobrej jakości papierze. Co ważne, poza komentarzem autorów, zostały on opatrzone także informacjami o aparatach, jakimi zostały wykonane, wraz z danymi o ekspozycji.
Korzystanie z książki ułatwia zamieszczony na końcu indeks poruszonych tematów i zagadnień. Nieco utrudnia natomiast niezręczny przekład terminów i strona stylistyczna. Jest już jednak lepiej niż w poprzednich publikacjach tego wydawnictwa (a może już przywykłem, bo jest to już trzecia książka tego wydawnictwa, którą mam w rękach?). Najważniejsze jest jednak to, że "Fotografia portretowa" wypełnia lukę na polskim rynku wydawnictw fotograficznych, na którym brakuje pozycji napisanych przystępnie i wydanych na takim poziomie, jakiego wymaga temat. Warto ją polecić szczególnie początkującym fotoamatorom.

Daniel Lezano
Dziennikarz i fotograf, wcześniej redaktor techniczny magazynu "Practical Photography". Został wydawcą czasopisma "Photography Monthly", który bardzo szybko został uznany za jeden z najlepszych tytułóe czasopism fotograficznych w Wielkiej Brytanii. Jest uznawany za wybitnego autora literatury fotograficznej, jest również uznanym ekspertem w dziedzinie oceny fotografii i wpływu technologii cyfrowej na przemysł fotograficzny.

Bjorn Thomassen
Fotograf i nauczyciel, znawca pracy z światłem, który jest specjalistą w dziedzinie fotografii portretowej i budowlanej. Uzyskał wiele prestiżowych nagród za swoje fotografie portretowe, artystyczne i zdjęcia modowe. Często publikuje swoje artykuły w wielu czasopismach fotograficznych. Jako autor wykładów o komponowaniu i oświetleniu portretów jest częstym gościem na spotkaniach fotografów w Wielkiej Brytanii i na całym świecie.

Tytuł: Fotografia portretowa – 100 rad i pomysłów
Tytuł oryginału: 100 Ways To Take Better Portrait Photographs
Autorzy: Daniel Lezano, Bjorn Thomassen
Tłumaczenie: Filip Koky
Wydawca: Zoner Press
Format, oprawa: 21 x 28 cm, miękka
Liczba stron: 146
Data wydania: wrzesień 2007
ISBN: 978-80-86815-75-6
Cena: 59 zł

Zobacz także:
Recenzja: Bryan Peterson, "Ekspozycja bez tajemnic"
Recenzja: Guy Edwardes, "Krajobrazy – 100 rad i pomysłów"
Recenzja: Rostislav Stach, "Fotołowy – naucz się fotografować zwierzęta na łonie natury”
Recenzja: "Sekrety mistrza fotografii cyfrowej. 195 ujęć Scotta Kelby'ego" – o robieniu zdjęć praktycznie
Recenzja: Marek Górecki, "10 projektów w cyfrowej ciemni fotograficznej"
Recenzja: Roderick Macdonald, "Akty. Fotografia cyfrowa dla profesjonalistów."