Fundacja World Press Photo działa od 1955 roku. Pierwszy konkurs World Press Photo odbył się za sprawą członków Holenderskiego Związu Fotoreporterów (Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten, NVF) którzy wpadli na pomysł przekształcenia krajowego konkursu ''the Zilveren Camera'' w konkurs o międzynarodowych zasięgu. Pomysł zrealizowali, i nowy konkurs, tym razem międzynarodowy, odbył się w grudniu 1955 roku, w 25-tą rocznicę powstania NVF. Niemal natychmiast podjęto też decyzję – konkurs będzie odbywał się co roku. Od 1955 r. nagrodzone zdjęcia są niezmiennie przedstawiane na wystawie.

Liczby
Podczas pierwszego konkursu w 1955 roku 42 fotografów z 11 krajów złożyło ponad 300 zdjęć do oceny. W następnym roku liczba uczestników wzrosła czterokrotnie, a liczba ich narodowości podwoiła się. W 1980 r. liczba krajów, z których pochodzili uczestnicy przekroczyła barierę 60.

Jury w 1959 roku, fot. Morris Gordon, archiwum World Press Photo, Worldpressphoto.org

Największy wzrost popularności World Press Photo zaliczył w latach 90-tych. Na początku dekady w WPP udział wzięło 1280 fotografów z 64 krajów zgłaszając 11 043 zdjęć, a na jej końcu, w 1999 r., 3733 fotografów 116 narodowości zgłosiło 36 836 zdjęć. Dziś konkurs przyciąga ponad 5000 uczestników z około 125 krajów, którzy wspólnie wysyłają na niego ponad 95 tysięcy zdjęć.

Czerń, biel, kolor i kryteria
Z biegiem lat kategorie konkursowe zmieniały się. Wzrost ich liczby i zmiana kształtu były spowodowane tym, jak media prezentowały zdjęcia. Na początku było tylko kilka kategorii: News, Sport, Features, Photo Stories. Od 1965 stworzono osobny dział dla kolorowych fotografii. W 1970 kategorię Features podzielono na News Features i General Features. Przetasowania w liczbie kategorii zakończyły się wraz z rokiem 1975, kiedy to utworzono 10 kategorii. Ich nazwy i klasyfikacje zmieniały się na przestrzeni lat, ale w ogólnym zarysie pozostały niezmienione do dnia dzisiejszego. Nagrody przyznawane w kilkunastu kategoriach obejmują fotografie pojedyncze i serie.
Czasami zdarza się, że zdjęcie, mimo że nie spełnia kryteriów konkursu, np. kiedy nie jest wykonane przez zawodowego fotoreportera, zostaje wyróżnione. Pierwszym zdjęciem, które otrzymało wyróżnienie w takim przypadku była fotografia Edwina Aldrina ze spaceru po Księżycu wykonana przez NASA.

Edwin Aldrin na księżycu, fot. NASA, archiwum World Press Photo, Worldpressphoto.org

Polacy w WPP
Wystawy laureatów WPP goszczą w Polsce dopiero od 1989 roku, ale prace polskich fotoreporów biorą w niej udział od samego początku. Do tej pory Polacy otrzymali 30 nagród, w tym 6-krotnie otrzymali I nagrodę - w 1957 roku dostał ją Zygmunt Wdowiński (w kategorii "Features") za zdjęcie „Zegarmistrz z Sarajewa”, w 1969 - Stanisław Jakubowski ("Photo Stories") za zdjęcia powstałe w 1969 r. podczas akcji ratunkowej prowadzonej po zawale w kopalni ‘Generał Zawadzki ‘ zatytułowane ‘Wyrwani śmierci”.

fot.Radek Sikorski, 1 nagroda, Spot News, 1987, archiwum World Press Photo, Worldpressphoto.org

W 1987 roku pierwszą nagrodę zdobył obecny Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski ("Spot News") za fotografię, która przedstawia afgańską rodzinę zabitą w bombardowaniu, w 1998 - Tomasz Gudzowaty ("Nature") za zdjęcie „Pierwsza lekcja zabijania” przedstawiające dwa gepardy z maleńką gazelą, a w 2002 r. duet Robert Bogusławski i Tomasz Gudzowaty został nagrodzony za zdjęcie mnicha z klasztoru Shaolin trenującego kung-fu ("Sports"). Ostatnim polskim złotym medalistą World Press Photo w 2007 roku Rafał Milach dostał nagrodę za fotoreportaż o emerytowanych artystach cyrkowych ("Arts and Entertainment stories").

Ocenianie
Pierwszy konkurs wywołał w lokalnych gazetach gorące dyskusje o naturze fotografii prasowej. W WPP nagradzano często dramatyczne kadry, dotyczące delikatnych politycznych kwestii, których bała się zarówno plitycy jak i prasa. Oczywiście nie obyło się też politycznych kontrowersji. Jednak wtedy, tak jak i teraz, World Press Photo zachowuje polityczną neutralność.
Pierwsze jury składało się tylko z pięciu członków - z Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji, Belgii i Holandii, ale już w 1956 w jury pojawił się pierwszy członek z bloku wschodniego. W okresie zimnej wojny jurorami byli zarówno Rosjanie i Amerykanie. Pod koniec dekady, liczba członków jury wzrosła do dziewięciu, z siedmiu różnych krajów. W latach 60-tych powstały osobne jury, od czasu do czasu oceniające zdjęcia sportowe czy najlepsze holenderskie zdjęcie, ale już w 1970 jury połączyło się.

Jury w 1986 roku, archiwum World Press Photo, Worldpressphoto.org

Wyjątkiem (od 1984 do 2003) było szczególne dziecięce jury, składające się z uczniów z całego świata, które przyznało swoją nagrodę. Dziś członkowie jury pochodzą z Zachodu i Wschodu, z wszelkiego rodzaju środowisk religijnych i politycznych.
W ramach World Press Photo przyznaje się pierwsze, drugie i trzecie nagrody (i sporadycznie wyróżnienia) dla pojedynczych zdjęć i fotoreportaży w każdej z kategorii konkursowych. Przyznawane były również jednorazowe nagrody, takie jak Woman in View ( w 1975 roku), the United Nations’ Women’s Year. Obecnie World Press Photo zarządza nie tylko jednym z najbardziej prestiżowych konkursów fotografii prasowej, ale także najszerzej zakrojoną wystawą zdjęć.

Zobacz także:
WYWIAD: dzieci ze Sri Lanki w obiektywie Izy Urbaniak
Kompakty z wymiennym obiektywem - co nowego?
Bądź futrografem, czyli o fotografowaniu zwierząt
Smakowite zdjęcia – poradnik fotografowania żywności
6 porad o tym, co i jak fotografować po ciemku
Kolor w fotografii – może pomóc!
12 najwspanialszych miejsc na świecie na fotograficzny plener
Recenzja: Album z najlepszymi zdjęciami prasowymi Grand Press Photo 2011
Recenzja: Nieznane twarze Marilyn Monroe