Otwór względny a jasność obiektywu
Największy możliwy do ustawienia otwór względny (najmniejsza liczba przysłony) nazywany jest
jasnością obiektywu. Jest to dość niefortunne określenie, gdyż może być mylone z fotometrycznym pojęciem natężenia światła, jednak powszechnie się przyjęło w żargonie fotograficznym.
Obiektywy o dużej jasności (otworze względnym większym niż f:2) to zwykle konstrukcje dość kosztowne, i przeznaczone do specyficznych zastosowań gdzie przydatna jest niewielka głębia ostrości (np. fotografia portretowa) lub fotografowania w warunkach niedostatecznego oświetlenia. Ponieważ przy pełnym otworze przysłony najsilniej uwidacznia się większość wad optycznych obiektywu, ultrajasne obiektywy są dla zwykłego fotoamatora mało przydatne, gdyż i tak większość zdjęć będzie on wykonywał przy przysłonie przymkniętej do f:5.6 lub f:8.
Niestety, określenia wartość przysłony i otwór względny są często używane zamiennie, co prowadzi do nieporozumień – należy pamiętać, że zwiększanie otworu względnego oznacza zmniejszanie wartości (liczby przysłony).Innym częstym nieporozumieniem jest twierdzenie, że największym możliwym otworem względnym jest f:1. Tymczasem nic (poza względami technicznymi) nie stoi na przeszkodzie, by konstruować obiektywy o większym otworze względnym. Najjaśniejszym chyba obiektywem, jaki został wyprodukowany był 50 mm Planar f/0.7, wyprodukowany na potrzeby misji kosmicznych NASA, stosowany również w kinematografii, m.in. przez Stanleya Kubricka podczas kręcenia sceny przy świetle świec w filmie "Barry Lyndon". Obiektywy o jasności większej niż f:1 produkowały również firmy takie jak Canon, Rodenstock czy Schneider-Kreuznach.
Ponieważ jasność obiektywu (największy otwór względny) należy do jego najważniejszych parametrów, jest on zawsze nanoszony na jego obudowę. Również tutaj spotkać można wiele sposobów zapisu tej wartości, i tak dla obiektywu o ogniskowej 50 mm i świetle f/2 może to być: 50/2, 50 F/2, 50 F2, 50 1:2… Za każdym razem zapis ten znaczy to samo. Oczywiście, niektórzy producenci muszą wprowadzać własną nomenklaturę – i tak Zeiss (a za nim Sony) odwracają kolejność zapisu, mamy zatem również obiektywy takie jak Planar 1.4/50.
|
Zeiss, jak przystało na potentata optyki, stosuje odmienne oznaczenia obiektywów – maksymalny otwór względny poprzedza ogniskową obiektywu |
W amatorskich obiektywach zmiennoogniskowych (oraz znakomitej większości obiektywów wbudowanych w aparaty kompaktowe) maksymalny otwór względny zmniejsza się wraz z wydłużaniem ogniskowej, należało zatem ująć to w oznaczeniu obiektywu. I tu również możemy spotkać się z wieloma wariantami: 28-210 3.5-5.6, 28-210mm 1:3.5-5.6 czy 28-210 F/3.5-5.6. Za każdym razem zapis ten oznacza, że mamy do czynienia z obiektywem o zakresie ogniskowych od 28 do 210 mm, który przy najkrótszej ogniskowej ma otwór względny f/3.5, a przy najdłuższej zwiększa się on do f/5.6.
|
Typowe oznaczenie amatorskiego zooma zawiera informacje o zakresie ogniskowych oraz maksymalnego otworu względnego. |