Wykorzystywany przez dziesiątki lat w fotografii tradycyjnej proces tonowania zdjęć służył przede wszystkim zwiększeniu żywotności wywoływanych odbitek. Stosowanie kąpieli chemicznych pozwalało bowiem zwiększyć odporność związków srebra, tworzących obraz fotograficzny na papierze, na szkodliwe działanie warunków zewnętrznych. Ubocznym efektem tej metody był charakterystyczny dla fotografii z przełomu XIX i XX wieku monochromatyczny zafarb obrazu, o dominancie barwnej zależnej od rodzaju wykorzystanego przez fotografa tonera. We współczesnej fotografii cyfrowej tonowanie – np. do sepii – stało się jednym ze sposobów stylizacji zdjęć, który ma wywołać u widza wrażenie oglądania ujęcia wykonanego wiele lat temu lub pokreślić jego walory artystyczne. Na tego typu manipulację obrazem pozwala dziś niemal każdy program graficzny, dając użytkownikowi możliwość znacznie precyzyjniejszego kontrolowania całego procesu niż miało to miejsce w tradycyjnej ciemni i nie narażając go jednocześnie na szkodliwe oddziaływanie toksycznych oparów, powstających w wyniku reakcji chemicznych srebra i związków siarki. Zobaczmy zatem, jak najszybciej uzyskać taki efekt…

Prosty przepis na sepię
Opisywane narzędzia pozwalające zmieniać kolorystykę i nasycenie barw mozna znaleźć w większości programów graficznych. W tym warsztacie wykorzystamy polecenie Hue/Saturation dostępne w Photoshopie, a do ilustracji możliwości, jakie daje jego użycie wykorzystamy fotografię kobiety z plemienia Himba, zamieszkującego północną Namibię.

Oryginalna, kolorowa fotografia, choć jest interesująca, pozbawiona jest jednak aury tajemniczości. Stonowanie zdjęcia do sepii zwiększy siłę wyrazu tego portretu.

Przedstawiona powyżej fotografia wykonana została współcześnie. Jej oryginalna, kolorowa wersja doskonale oddaje, charakterystyczne dla tego ludu zabarwienie skóry, uzyskiwane poprzez malowanie całego ciała ochroą. Wydaje się jednak, że stonowanie obrazu do sepii pozwoli nieco zwiększyć siłę oddziaływania obrazu i wywołać u odbiorcy wrażenie oglądania zdjęcia, przypominającego te, wykonywane przez pierwszych odkrywców Czarnego Lądu.
Pracę rozpoczynamy od otwarcia pliku w aplikacji Photoshop i wywołania polecenia Hue/Saturation (Barwa/Nasycenie), znajdującego się w menu Image | Adjustments (Obrazek | Dopasuj). Okno tego narzędzia możemy uruchomić korzystając także ze skrótu klawiaturowego [Ctrl]+[U]. Następnie zaznaczamy w nim pozycję Colorize (Koloruj). Domyślnie zaznaczona pozycja Preview (Podgląd) sprawi, że na bieżąco będziemy mogli obserwować efekty wprowadzanych przez nas zmian.

W oknie narzędzia Hue/Saturation (Barwa/Nasycenie) zaznaczamy opcję Colorize (Koloruj), domyślnie włączona opcja Preview (Podgląd) pozwoli nam na bieżąco obserwować zachodzące zmiany.

Teraz wystarczy poeksperymentować z różnymi ustawieniami suwaków Hue i Saturation, by już po chwili uzyskać interesujący efekt. Prawda, że proste? W przypadku przykładowego zdjęcia wybór wartości Hue: 29 i Saturation 32 pozwolił mi uzyskać wyraźny tytoniowy odcień obrazu. Moim zdaniem zdjęcie jest teraz nieco bardziej intrygujące.

Wybranie wartości Hue: 29 i Saturation 32 pozwoliło nadać fotografii ciepłego, tytoniowego zabarwienia, charakterystycznego dla zdjęć w sepii. Obraz stał się przez to bardziej intrygujący, większego znaczenia nabrały też rysy twarzy sportretowanej dziewczyny.

Zaletą prezentowanej metody jest brak konieczności konwertowania obrazu do czerni i bieli, bowiem opcja Colorize dokonuje tej operacji niejako za nas. Jeśli jednak chcielibyśmy w ten sposób stonować czarno-białe zdjęcie, to koniecznie musimy je uprzednio skonwertować, korzystając z polecenia Image | Mode |RGB Color, do przestrzeni kolorystycznej barw podstawowych. Narzędzia Hue/Saturation można bowiem używać jedynie w trybie RGB.