To właśnie Arystoteles przedstawił zasadę działania camera obscura, na której naukowy opis trzeba było czekać kilkanaście stuleci – dopiero bowiem ok. 1000 roku jej działanie zostało wyjaśnione przez Ibna Al.-Haithama. Camera obscura przez wieki była wykorzystywana jednak tylko przez malarzy, gdyż wciąż nie odkryto jeszcze chemicznego sposobu utrwalania powstających dzięki niej obrazów. I mimo, że w 1685 roku Johann Zan opublikował schemat pierwszego „aparatu” – poręcznego urządzenia o różnych ogniskowych działającego na zasadzie lustrzanego odbicia – to na powstanie pierwszego zdjęcia, trzeba było czekać kolejne półtora wieku.
|
Rysunek przedstawiający wykorzystanie camara obscura do obserwacji zaćmienia słońca. Reiner Gemma-Frisius: Camera obscura, 1544 r. |
Pierwsza publiczna prezentacja
Oficjalne narodziny fotografii datuje się na 1839 rok, kiedy to fizyk Dominique Francis Arago na posiedzeniu Francuskiej Akademii Nauk ogłosił wynalazek dagerotypii. Metoda ta, której nazwa pochodzi od nazwiska jej twórcy Daguerre’a, polegała na naświetlaniu w camera obscura srebrnej (lub posrebrzanej miedzianej) płytki, pokrytej warstwą jodku srebra. Ze względu na niską światłoczułość tych materiałów na pierwszych zdjęciach znalazły się głównie krajobrazy, martwe natury i architektura.
Od samego początku dagerotypistów interesowało jednak fotografowanie ludzi i już w tym samym roku, we wrześniu, powstał pierwszy portret fotograficzny. Była to podobizna żony fotografa, wykonana przez Samuela Finleya Breese’a Morse'a podczas 20-minutowej ekspozycji. Aby na tak długo naświetlanych zdjęciach model się nie poruszył, stosowano specjalne podpórki do podtrzymywania głowy podczas pozowania.
Przed 1839 rokiem…
Pierwsze fotograficzne obrazy powstawały jednak jeszcze przed opublikowaniem odkrycia Daguerra. Wykonywał je francuski nauczyciel Joseph Nicephore Niepce w technice heliografii, w której materiałem światłoczułym była płytka cynkowa pokryta asfaltem, wywoływana po naświetleniu w olejku lawendowym. Najstarsza zachowana tego typu praca pochodzi z 1826 roku. Przedstawia ona widok z okna pracowni Francuza, a czas ekspozycji wynosił 8 godzin! To właśnie odkrycia Niepcego były punktem wyjścia dla eksperymentów Daguerre’a.
|
Pierwsza trwała fotografia Nicephore Niepce'a, ''Widok z okna'', 1826 r. |
Od roku 1833 również William Henry Fox Talbot prowadził eksperymenty z naświetlaniem obrazów. Uzyskiwał on odbicia piór, liści i innych tego typu rzeczy, na papierze pokrytym solą kuchenną i roztworem azotanu srebra. W 1835 r. dostrzegł też, że jeśli papier ów byłby przezroczysty to można by zrobić kolejny, odwrócony obraz. Technika Talbota, zwana kalotypią (gr. kalos = piękny), stanowi podstawę fotografii oraz była początkiem okresu rozwoju procesu negatywowo-pozytywowego.