Film to ruch
Podstawą filmu jest ruch. To banalne stwierdzenie, ale wielu fotografów zaczynających przygodę z filmem o tym zapomina. Tymczasem ruch jest elementarnym składnikiem filmu, który musimy wziąć pod uwagę tak samo jak kompozycję. Ruch w kadrze może być efektem przemieszczania się obiektów na planie (idący ludzie, jadące pojazdy) jak i ruchu samej kamery. Ważne, by oba rodzaje ruchu były uwzględnione w kompozycji kadru, a w żadnym wypadku nie powinny być przypadkowe.
Ruch wewnątrz kadru jest zasadniczym elementem odróżniającym film od zdjęcia i w dużej mierze decyduje o jego walorach estetycznych. Dlatego warto zadbać, by był on przedstawiony w możliwie atrakcyjny sposób. Unikajmy zatem sytuacji, w której filmowane osoby poruszają np. wyłącznie w poprzek kadru. Dużo atrakcyjniejszy wizualnie będzie ruch po przekątnej lub w głąb kadru. Podobnie ruch po krzywej będzie korzystniej wyglądał od linearnego przemieszczania po prostej. Każdy ruch w kadrze musi mieć swój wizualny początek i koniec, które nie mogą być przypadkowe.
Zapanować nad ruchem w kadrze najłatwiej jest unieruchamiając sam aparat, dlatego podczas pierwszych prób z filmowaniem najlepiej posłużyć się statywem.
|
Nad kompozycją kadru najłatwiej zapanować, unieruchamiając aparat na statywie. |
Dopiero gdy opanujemy podstawy filmowania nieruchomym aparatem, przyjdzie czas na eksperymentowanie z jego ruchem. Podstawowe ruchy aparatu, które możemy wykonać z nieruchomego statywu to:
- panoramowanie, czyli filmowanie podczas obrotu aparatu w osi poziomej. W ten sposób możemy pokazać kontekst filmowanej akcji, bądź też przenieść ją z jednego miejsca w drugie. Ważne, by miała ona wyraźnie zaznaczony początek i koniec. Niedopuszczalne jest natomiast bezpośrednie przechodzenie z jednej panoramy w drugą, gdyż powoduje to najczęściej zupełne zerwanie narracji filmowej – to częsty błąd w amatorskich filmach z podróży,
- wzniesienie i nurkowanie to nic innego, jak panoramowanie w pionie (odpowiednio z dołu do góry i z góry na dół), i rządzi się tymi samymi zasadami. Ważne, by było całkowite – filmując zamkową wieżę nie możemy wzniesienia urwać w połowie,
- przerzut (szwenk) to szybkie panoramowanie od jednego obiektu do drugiego. Uzyskamy efekt, jakbyśmy przenieśli wzrok z obiektu na obiekt.
Inne rodzaje ruchu, jak
najazd czy
odjazd, wymagają już płynnego przemieszczenia aparatu wraz ze statywem, co wymaga dodatkowego oprzyrządowania (wózek, szyny), jest zatem dużo trudniejsze do zrealizowania dla amatora. Nadużywanym natomiast nagminnie przez początkujących filmowców środkiem wyrazu jest operowanie ogniskową w trakcie filmowania (zoomowanie). O ile jest to dopuszczalne w wyjątkowych sytuacjach, by skierować uwagę widza na konkretny obiekt, to ciągłe "pompowanie" zoomem podczas filmowania jest bardzo złą manierą. Jeśli już zachodzi konieczność zmiany ogniskowej w trakcie filmowania, należy to robić powoli i bardzo płynnie, co jest trudne do osiągnięcia, gdy posługujemy się typowym obiektywem fotograficznym. Dlatego też wprowadzając system Nikon 1, producent zaoferował obiektyw
1 NIKKOR VR 10–100 mm f/4,5–5,6 PD-ZOOM specjalnie przystosowany do zastosowań filmowych.
|
1 NIKKOR VR 10–100 mm f/4,5–5,6 PD-ZOOM z aparatem Nikon V1. |
Ma on nie tylko bardzo szeroki zakres ogniskowych, ale przede wszystkim pozwala na
sterowanie zoomem w sposób płynny, za pomocą specjalnego manipulatora umieszczonego na obiektywie. W zależności od stopnia jego wychylenia zmienia się szybkość zmiany ogniskowej, co pozwala na płynne wykonanie zoomowania. Oczywiście, zarówno mechanizm ustawiania ostrości jak i zmiany ogniskowej został specjalnie wyciszony, tak by odgłosy pracujących silników nie zostały nagrane na ścieżce dźwiękowej filmu.
Więcej o obiektywach i akcesoriach dla aparatów systemu Nikon 1 pisaliśmy w artykule
Obiektywy i akcesoria dla aparatów systemu NIKON 1.