Wystawa „Pionierzy stereofotografii” to kolejna z wystaw w Fotoplastykonie Poznańskim, mająca za zadanie przybliżyć miłośnikom fotografii i trzeciego wymiaru najwybitniejsze fotografie z dziejów tego gatunku artystycznego. Ekspozycja skupia się przede wszystkim na ukazaniu genezy i początkowego rozwoju medium stereofotografii, który miał miejsce od lat 50. do lat 70. XIX w.

Anonimowy, Pomnik księcia Orleanu w Wersalu, ok. 1855-1860

Fascynacja nowymi możliwościami rodzącej się dopiero fotografii przypomina nieco obecne stadium zainteresowania filmem trójwymiarowym. W dziejach stereofotografii kluczowym momentem była pierwsza Wystawa Światowa, która miała miejsce w Londynie w 1851 r. Zaprezentowany podczas tego wydarzenia stereoskop nie tylko przykuł uwagę królowej Wiktorii, ale rychło zyskał pół miliona nabywców, którzy oczekiwali od fotografów tworzenia specjalnych zdjęć do zbieranych przez nich kolekcji.

Florent Grau (prawd.), Salon de la Paix w Pałacu Tuileries, ok. 1855-1860

Już przed końcem lat 50. XIX w. wykonano ponad sto tysięcy różnych stereofotografii, które następnie powielano, by zaspokoić potrzeby ciekawych świata pasjonatów trzeciego wymiaru.

Frederick Langenheim, Tenesse Falls niedaleko Portage (stan Nowy Jork), 1856

Eksponowane na wystawie zdjęcia dość dobrze oddają zakres zainteresowania stereofotografią w pierwszym okresie funkcjonowania tego medium, a jednocześnie pozwalają ukazać ewolucję fotograficznych technik. Obok widoków europejskich miast i dokumentacji fotograficznej dzieł sztuki, pojawiają się również scenki rodzajowe i żartobliwe ujęcia, które pokazują wzajemne przenikanie się edukacyjnego i rozrywkowego charakteru zdjęć. Przybliżają tym samym niepowtarzalny koloryt epoki, będącej czasem narodzin nowych sposób utrwalania rzeczywistości.

James Robertson (prawd.), Czerwony Kapturek, 1856