Wystawa „80 portretów” realizowana w ramach projektu „Uwaga! Kobiety” prezentuje rozpoczęty w 1990 r. cykl klasycznych czarno – białych portretów kobiet artystek wykonanych przez nowojorską fotografkę Barbarę Yoshidę. Nieznaczny fragment tego cyklu był wystawiany w 1992 r. w nowojorskim A/c Projectroom, jednak jego pełnia jest prezentowana w Polsce premierowo. Sportretowane kobiety to malarki, rzeźbiarki, fotografki, performerki i artystki tworzące sztukę wideo. Większość sfotografowanych pochodzi ze Stanów Zjednoczonych, ale wśród nich znajdują się również artystki z regionów geograficznych o odmiennych tradycjach kulturowych min.: z krajów Afryki, Azji (Japonii i Filipin) i Europy. Są tu uznane na arenie międzynarodowej artystki jak: Louise Bourgeois, Jenny Holzer, Elizabeth Murray, Kiki Smith, Nancy Spero, Carolee Schneemann, Hannah Wilke, ale również mniej znane twórcze kobiety, które autorka poznała podczas swoich podróży. Istotną reprezentacją w projekcie są zrealizowane w maju 2010 r. portrety bardzo ważnych dla polskiego feminizmu artystek Marty Deskur oraz Alicji Żebrowskiej. Prezentowane na wystawie zdjęcia odkrywają przed widzem prywatny świat niezwykle twórczych kobiet.

Alicja Żebrowska, fot. Barbara Yoshida

Niemal wszystkie fotografie wykonane zostały w przestrzeni domów lub w pracowniach, o czy świadczą widoczne akcesoria twórcze: płótna pokryte farbą, rzeźby, fragmenty często niedokończonych dzieł ukazujące proces artystyczny. Dzięki temu widz staje się zaproszonym do poznania prywatnej przestrzeni sportretowanej osoby uczestnikiem. Sfotografowane kobiety są naturalne, nie przybierają sztucznych póz ale zajmują przed obiektywem swoje ulubione miejsca: fotel, parapet okna czy schody przed domem.

Wszystkie artystki łączy coś wspólnego, w ich wzroku zawiera się wyjątkowa siła charakteru i talent, który na stałe wpisał je do świata sztuki. Inspiracją do stworzenia „80 portretów” stał się artykuł Lindy Nochlin: „Dlaczego nie było wielkich artystek?”. Odpowiedzią na zadane przez autorkę eseju pytanie stała się kolekcja portretów kobiet, które począwszy od 60. poprzez swoją sztukę były zaangażowane w debatę społeczną na temat wolności, tolerancji równoprawności płci. Systemy polityczne oraz instytucje we współczesnej kulturze nie zawsze stoją po stronie kobiet. Przemiany kulturowe lat 60. i 70., wieku XX w Stanach Zjednoczonych i Europie pozwoliły kobietom na określenie swojej pozycji i potrzeb w szeroko pojętym życiu publicznym i prywatnym.

Marta Deskur, fot. Barbara Yoshida

Wiele uczestniczek projektu „80 portretów” to prawdziwe legendy tamtych czasów, które swoją sztukę traktowały jako formę wypowiedzi i komentarz do dysproporcji w dotychczasowym systemie funkcjonowania podziału na role „kobiece” i „męskie”. Wystawa ma na celu postawienie pytań: "Jak w dzisiejszym świecie funkcjonują kobiety?", "Jakie przestrzenie ich życia są nadal zdominowane przez mężczyzn?" i "Czy możliwy jest otwarty dialog społeczny, który ułatwi kobietom udział w życiu publicznym, możliwość awansu i zajmowanie równorzędnych mężczyznom stanowisk?". Odpowiedzi wymaga też pytanie czy dzisiejsze, zdobyte prawa kobiet dają szanse na jednoczesne połączenie aktywności zawodowej z rolą macierzyństwa.

Nie przez przypadek wystawa jest częścią projektu „Uwaga: Kobiety!”, który w formach warsztatowych i spotkaniach, skłania do przeanalizowania różnic i podobieństw między pozycją kobiet i mężczyzn. Adresatami programu są różne generacje widzów: młodzież, seniorzy a także grupa wykluczenia - więźniowie. Wystawa stanowi rodzaj zadania społecznego polegającego na zdiagnozowaniu i przeformułowaniu stereotypów genderowych i umiejętności właściwego opisu drugiej płci. Choć temat ten został już wielokrotnie podjęty, nadal okazuje się aktualny. Trudno bowiem pominąć go w czasach, kiedy politycy publicznie dyskredytują prawa kobiet, w tym także konstytucyjnie gwarantowane czynne prawo wyborcze.

Program towarzyszący
4.09.2010, godz. 12.00-16.00
Sztuka Kobiet w dialogu społecznym - otwarty panel dyskusyjny z udziałem autorki wystawy Barbary Yoshidy (artystka wizualna, fotografka), prof. UG Ewy Graczyk (literaturoznawczyni, feministyczna autorka książek, dyrektor Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego, szefowa Koła Naukowego UG Gender Studies); prof. Ann Snitow ( feministka, profesor literatury i Gender Studies w New School for Social Research w Nowym Jorku), Jovany Stokić (historyczka sztuki, filozofka, kuratorka Marina Abramović Studio w Location 1 w Nowym Yorku).

Moderatorem panelu jest Michał Chaciński ( filolog angielski, krytyk filmowy, felietonista, dziennikarz telewizyjny związany z TVP Kultura). Panel będzie tłumaczony na język polski.
Lokalizacja: wstęp wolny, MNG OSN Pałac Opatów,ul Cystersów18, Gdańsk Oliwa

7.09-08.10.2010
Warsztaty plastyczne i kulturowe dla więźniów, młodzieży szkolnej, seniorów realizowane przy współpracy Trójmiejskiej Akcji Kobiecej, Koła Naukowego Uniwersytetu Gdańskiego Gender Studies (Monika Popow – filolożka, tłumaczka, autorka projektów szkoleniowych; Anna Miler – kulturoznawczyni, politolożka, trenerka antydyskryminacyjna); Fundacji Kolonia Artystów (Mikołaj Jurkowski, Sylwester Gałuszka – kuratorzy projektów artystycznych, edukatorzy, artyści) oraz Muzeum Narodowego w Gdańsku (Małgorzata Paszylka-Glaza - kurator zbiorów Oddziału Sztuki Nowoczesnej MNG, historyczka sztuki, zajmuje się krytyką artystyczną).
Tematem plastycznych warsztatów Znak Równości będzie odpowiedź na pytania jaki jest znak równości w uniwersalnym świecie mężczyzn i kobiet. Podczas zajęć uczestnicy zaprojektują swój własny symbol w formie szablonu, na zakończenie wszystkich warsztatów zostanie wybrany najlepszy projekt i wykorzystany jako logo projektu.

Warsztaty zamknięte, grupy uczestników Art Tour i warsztatów terapii zajęciowej Kolonii Artystów. Tematem warsztatów pt. Ustąp miejsca, będzie pokonywanie stereotypów w odniesieniu do społecznych ról kobiet i mężczyzn. W ramach warsztatów podejmiemy rozmowę na temat izolacji przestrzeni życiowych tylko dla kobiet i mężczyzn, zadamy pytania czy możliwe jest łączenie macierzyństwa i kariery zawodowej. W formie konwersatorium i ćwiczeń spróbujemy przeanalizować społeczne różnice pozycji kobiet i mężczyzn. W warsztacie dla Seniorów pt. Dlaczego nie było wielkich artystek? zadamy pytania o język jakim się wzajemnie opisujemy oraz stereotypy, które w sobie nosimy. Wspólnie poszukamy sposobu ich zmiany tak, aby każdy mógł się w pełni realizować bez względu na płeć. Sportretowane artystki swoim życiem i twórczością pokazały, że klasyczne role społeczne się nie sprawdzają. Przekraczały granice między przestrzenią prywatną a publiczną. Stoimy przed trudnym zadaniem weryfikacji relacji między płciami.
Lokalizacja: Warsztaty otwarte, odpłatne: 50 pln, MNG OSN Pałac Opatów, ul Cystersów 18, Gdańsk Oliwa, sala na parterze.

30.09.2010, godz.18.00
Prezentacja prac fotograficznych i spotkanie z kobiecą grupą fotoreporterską Zorka Project Moniką Bereżecką i Moniką Redzisz.
Lokalizacja: wstęp wolny, MNG OSN Pałac Opatów, ul. Cystersów 18, Gdańsk Oliwa, sala na parterze.

8.10.2010, godz.18.00
Wykład i prezentacja prac wideo przygotowana przez Dr Katarzynę Prajzner filmoznawczynię z Uniwersytetu Łódzkiego; przybliżająca twórczość awangardzistek filmowych i artystek wideo m.in. Barbary Hammer, Tessy Hughes-Freeland, Suzanne Lemaitre, Germanie Dulac, Pipilotti Rist.
Lokalizacja: wstęp wolny, MNG OSN Pałac Opatów, ul. Cystersów 18, Gdańsk Oliwa, sala na parterze.

Miasto: Gdańsk - Oliwa
Lokalizacja: Muzeum Narodowe, Oddział Sztuki Nowoczesnej, Pałac Opatów
Ulica: Cystersów 18
Termin: 04.09.2010 – 10.10.2010
Godziny otwarcia: wt-pt 9:00-16:00, sob-nd 10:00-17:00 (bilety: 6 i 10 zł)