Wystawa prezentuje twórczość Anny Chojnackiej, znanej artystki - fotografa związanej z Katowicami i śląskim środowiskiem artystycznym. Anna Chojnacka, z domu Chrzanowska, urodziła się w Sosnowcu w 1914 roku. Lata młodzieńcze spędziła w Warszawie. Po wojnie zamieszkała w Katowicach, pozostając na Śląsku do końca życia, gdzie zmarła w roku 2007. Tutaj też wróciły dawne zainteresowania sztuką. Istotny wpływ na wybór fotografii i takie ukierunkowanie jej artystycznej pasji miało spotkanie z Alfredem Ligockim, historykiem sztuki i krytykiem oraz fotografikiem Adamem Boguszem. Wiele lat nauki, doskonalenie techniki, a następnie szukanie nowych tematów i własnej wypowiedzi artystycznej, przyniosły jej ostatecznie zadowolenie. Dorobek Chojnackiej doceniono na szerokim forum i w roku 1958 przyjęta została do Związku Polskich Artystów Fotografików w Warszawie.

Czas dokonany, fot. Anna Chojnacka

Od początku przynależności do ZPAF uczestniczyła w zbiorowych wystawach fotograficznych, wkrótce pojawiły się także propozycje wystaw indywidualnych. Zadebiutowała ekspozycją Wśród plastyków śląskich w Zachęcie, będącą pokłosiem I nagrody ZAIKS za album pod tym samym tytułem, posłany na konkurs do Warszawy w 1962 roku. W uznaniu za swoją pracę otrzymała liczne nagrody i wyróżnienia, począwszy od nagród za zdjęcia na pierwszych wystawach po tak prestiżowe, jak nadany jej w roku 1963 tytuł Artiste FIAP a w 1976 roku, honorowy tytuł Excellence FIAP. W regionie należała do Zarządu ZPAF, przez wiele lat pozostając rzeczoznawcą do spraw fotografii artystycznej Ministerstwa Kultury i Sztuki. Wspominając wystawy Chojnackiej warto odnotować jej udział w większości prezentacji artystów środowiska śląskiego przygotowywanych przez ZPAF od 1958 roku.

Całość spuścizny Chojnackiej, obejmująca prace z okresu, od końca lat 50. do lat 80.
XX w., znajduje się w zbiorach Działu Fotografii Muzeum Historii Katowic. W roku 2014, z okazji 100. rocznicy urodzin artystki, w Muzeum przygotowano pierwszą monograficzną wystawę jej zdjęć, zarówno artystycznych jak i dokumentalnych.

Zniszczenia przyrody, fot. Anna Chojnacka

– Na obecnej ekspozycji pokazujemy fotografię stricte artystyczną, najchętniej prezentowaną i wielokrotnie nagradzaną, ułożoną w autorskie cykle; Wśród plastyków śląskich, Złom, Strachy. Cykle fotograficzne są efektem nowatorskiego podejścia artystki do fotografii i doskonałego wyczucia tamtych czasów. Powstały nieprzypadkowo w latach 60. i 70. XX w., w okresie dostrzeżenia artystycznej odrębności fotografii w sztuce – przybliża Zofia Szota, kurator wystawy.

Złom był pierwszym cyklem. Powstał na początku lat sześćdziesiątych podczas fotografowania przemysłowych hałd, wysypisk śmieci i składnic złomu. Zdaniem kuratorki te niezwykłe, surrealistyczne kompozycje zaistniały dzięki umiejętności syntetycznego spojrzenia artystki na rozrzucone w nieładzie przedmioty zbędne, odrzucone, a niegdyś bliskie konkretnemu człowiekowi, towarzyszące mu w codziennym życiu. – Fotografie mające wymowę symboliczną jak żadne inne skłaniają nas do refleksji nad ludzkim życiem, nad przemijaniem wszystkiego, również dóbr kultury minionej epoki. Jedno z wielokrotnie nagradzanych zdjęć cyklu, przedstawiające stary zegar bez wskazówek, nosi tytuł: Czas upłynął. Niezwykle silna i dualistyczna: dosłowna i symboliczna jest wymowa tej fotografii, uważanej za jedną z najlepszych w całym dorobku artystki – opisuje Zofia Szota.