Przy fotografowaniu pejzaży istotne jest uzyskanie dużej
głębi ostrości. To zadanie ułatwi nam odpowiednie wyznaczenie odległości, na którą powinna zostać ustawiona ostrość. Odległość ta, zwana
hiperfokalną jest to taka odległość ostrzenia, dla której dalszy kraniec głębi ostrości obejmuje nieskończoność. Bliższy kraniec strefy ostrego odwzorowania znajduje się zaś w połowie odległości hiperfokalnej od aparatu.
Ponieważ pojęcie to jest ściśle związane z
głębią ostrości, zależy ono od tych samych czynników:
ogniskowej,
wartości przysłony oraz akceptowalnej wielkości
krążka rozproszenia. Dwie pierwsze zmienne są zależne od warunków, w jakich wykonujemy zdjęcia, a wartość krążka rozproszenia jest ściśle związana z rozmiarem pola obrazowego, a więc z
wymiarami filmu bądź matrycy. Dokładną wartość hiperfokalnej można wyliczyć ze wzoru:
gdzie:
H – odległość hiperfokalna
f – ogniskowa obiektywu
A – wartość przysłony
c – wielkość krążka rozproszenia
W praktyce można stosować uproszczoną wersję tego równania, gdyż różnice pomiędzy ich wynikami są nieznaczne:
Za pomocą obiektywu lub kalkulatora
Oczywiście w warunkach plenerowych trudno przeprowadzać obliczenia. W dobrej sytuacji są posiadacze obiektywów z naniesioną skalą głębi ostrości. Posługując się nią, można w prosty sposób wyznaczyć odległość hiperfokalną. W tym celu ustawiamy pierścień ostrości w położeniu na "nieskończoność", po czym sprawdzamy, jaką odległość wskazuje znacznik wybranej przez nas przysłony – i to właśnie będzie odległość hiperfokalna.
 |
Posługując się skalą głębi ostrości naniesioną na obiektywie możemy w prosty sposób wyznaczyć hiperfokalną. |
Ponieważ w aparatach cyfrowych z matrycą mniejszą od klatki 36 x 24 mm głębia ostrości jest mniejsza, uzyskaną tak hiperfokalną zwykle należy przemnożyć przez
współczynnik wydłużenia ogniskowej, gdyż znaczniki głębi ostrości na ogół naniesione są dla korpusów pełnoklatkowych. Jeżeli zatem na korpusie pełnoklatkowym dla obiektywu 50 mm i przysłony f/2.8 hiperfokalna wynosi ok. 31 m, to dla tych samych parametrów, ale korpusu EOS 350D wyniesie ona już 49 m. Jakie różnice są pomiędzy wartościami hiperfokalnej dla różnych aparatów można sprawdzić, posługując się naszym kalkulatorem.
Zobacz także:
Głębia ostrości w praktyce i w teorii
Głębia ostrości w lustrzankach cyfrowych
Głębia ostrości w aparatach kompaktowych
Ogniskowa, czyli jak aparat widzi nieskończoność
Ile naprawdę widzi aparat, czyli kąt widzenia obiektywu
Współczynnik wydłużenia ogniskowej 
Strona główna
Powrót do listy artykułów
