Zaprezentowana niemal dwa lata temu lustrzanka cyfrowa Nikon D300 była (wraz z pełnoklatkowym modelem D3) aparatem nowatorskim. Przy wykorzystaniu sprawdzonych rozwiązań ergonomicznych (szlifowany od lat projekt pracowni Giugiaro) zastosowano w nim szereg zupełnie nowych układów i elementów, od matrycy typu CMOS począwszy przez 51-polowy układ autofokusa na imponującej szybkostrzelności kończąc. Była to też pierwsza lustrzanka Nikona pozwalająca kadrować zdjęcie na wyświetlaczu w trybie LiveView.

Od frontu D300s różni się od poprzednika jedynie nazwą modelu i otworami mikrofonu.

Jednak liczba nowych rozwiązań technicznych i funkcjonalnych spowodowała, że lista rzeczy, do których można się "przyczepić" była dość długa. Niedopracowanie części rozwiązań powodowało, iż korzystanie z niektórych funkcji było niewygodne bądź mało intuicyjne, niektóre natomiast po prostu można było zrobić lepiej. W tzw. międzyczasie nowe modele aparatów, bazujące na tych samych komponentach, wyposażone zostały w nowe rozwiązania, jak choćby możliwość nagrywania filmów wideo. Dość powszechne było zatem oczekiwanie, iż Nikon zaprezentuje następcę nieco już podstarzałego D300. O ile jednak większość spodziewała się nowego przetwornika obrazu o zwiększonej rozdzielczości, Nikon zdecydował się na niezmienianie tego kluczowego podzespołu. Wzbogacił natomiast D300 o większość nowinek z późniejszych modeli (zwłaszcza D700 oraz D90) i poprawił część niedociągnięć oryginału – i w ten sposób powstał D300s.

D300s, czyli aparat po liftingu
Patrząc na nowy aparat od frontu łatwo go pomylić z D300 – poza oznaczeniem modelu, jedyną różnicą są znajdujące się poniżej otwory mikrofonu. Odmiennie natomiast wygląda tylna ścianka aparatu – w dużej mierze przypomina rozwiązanie zastosowane w pełnoklatkowym modelu D700. Zniknęła zatem dźwignia otwierająca pokrywę kryjącą gniazda kart pamięci, którą teraz odblokowuje się poprzez przesunięcie względem aparaty, tak jak w D700 i… lustrzankach Canona. Również wielofunkcyjny wybierak z blokadą został zaczerpnięty z modeli D3/D700, i ma wyraźnie wyodrębniony, centralny przycisk OK. Jego funkcję możemy zresztą zdefiniować, osobno dla trybów wykonywania i przeglądania zdjęć.

Tylna ścianka aparatu przeszła poważniejsze modyfikacje: zniknęła dźwignia blokady pokrywy kart pamięci, pojawiły się za to przyciski Info oraz aktywacji trybu LiveView. Zmieniła się też postać wybieraka wielofunkcyjnego na znaną z D700/D3.

Miejsce wspomnianej dźwigni zajął przycisk Info. Aktywuje on ekranowe menu, którego funkcjonalność jest identyczna jak w modelu D700. Zatem nie tylko wyświetla on wszystkie aktualne parametry pracy aparatu (jak w D300), ale i pozwala w szybki sposób zmieniać najważniejsze z nich. Służą do tego dwa rzędy ikon znajdujące się poniżej ekranu informacyjnego, sygnalizujące stan następujących funkcji:

• aktywny bank ustawień fotografowania,
• aktywność funkcji odszumiania dla wysokich czułości ISO,
• aktywność funkcji D-Lighting
• aktualną przestrzeń barwną (sRGB/Adobe RGB),
• funkcję aktualnie przypisaną do przycisku podglądu głębi ostrości,
• aktywny bank ustawień osobistych,
• aktywność funkcji odszumiania dla długich czasów ekspozycji,
• wybrane ustawienia przetwarzania obrazu (Picture Control),
• funkcje aktualnie przypisaną do przycisku AE-L/AF-L,
• funkcje aktualnie przypisaną do przycisku Fn.

Wystarczy użyć przycisku Info po raz drugi, by okazało się, iż korzystając z manipulatora możemy każdą z tych pozycji modyfikować – jesteśmy wówczas bezpośrednio przekierowywani do odpowiedniego miejsca w menu aparatu. Co więcej, jeśli wybierzemy taką możliwość w menu aparatu, przy poszczególnych pozycjach pojawiać się będą "dymki" z podpowiedziami.

Menu szybkiego dostępu wyświetla opisy poszczególnych pozycji.

Rozwiązanie to w prostszej wersji znamy już także z amatorskich korpusów Nikona – i trzeba przyznać, iż szalenie ułatwia obsługę aparatu. Działanie wymienionych funkcji modyfikować można dosłownie jedną, prawą dłonią. Do pełni szczęścia brakuje jedynie, by zestaw owych 10 funkcji można było samemu komponować – ale na to musimy zaczekać przynajmniej do kolejnej generacji aparatów (D400?).
Z D700 zaczerpnięto również inne nowości w funkcjonowaniu ekranu LCD. W D300 (i D3) mogliśmy wybrać, czy chcemy wersję bardziej kontrastową – do zdjęć w dzień czy też stonowaną do zdjęć przy słabym oświetleniu. W D300s decyzję możemy pozostawić aparatowi, który zdecyduje na podstawie ilości światła docierającego do czujnika ekspozycji przez obiektyw. Więcej jest też możliwości aktywacji ekranu informacyjnego – jego włączanie połączyć można z aktywacją podświetlenia górnego wyświetlacza dźwignią włączającą aparat.

D300s potrafi automatycznie dostosować kontrastowość obrazu na wyświetlaczu do warunków oświetleniowych.

W D300s zastosowano rozwiązania zaczerpnięte nie tylko Z D700. W amatorskim korpusie D5000 po raz pierwszy pojawił się cichy tryb wyzwalania migawki, a D300s jest kolejnym aparatem, w którym go zastosowano. Aktywuje się go ustawiając w odpowiedniej pozycji pokrętło trybów wyzwalania migawki, a jego działanie jest bardzo skuteczne. Gdy jest on włączony, powrót lustra do pozycji wyjściowej następuje dopiero po zwolnieniu spustu, co pozwala rozdzielić cały cykl wykonania zdjęcia na dwie osobne, cichsze fazy. Ciszej działa też mechanizm domykający przysłonę do wartości roboczej (by się o tym przekonać, wystarczy włączyć podgląd głębi ostrości przy zdjętym obiektywie), spowolniony został również ruch lustra. Wszystko to powoduje, iż dźwięk pracującego D300s jest (jak na aparat tej klasy) bardzo dyskretny.
W stosunku do D300 wzbogacone zostały możliwości regulacji mechanizmu automatycznego wyrównywania rozpiętości tonalnej czyli Active D-Lighting. Doszło ustawienie Bardzo wysokie oraz Automatyczny, w którym aparat sam dobiera siłę oddziaływania mechanizmu. Oprócz tego doszedł braketing ADL, w którym aparat wykona serię zdjęć z różnymi ustawieniami tej funkcji.

Zwiększyła się liczba ustawień mechanizmu ADL, dostępny jest również tryb automatyczny.

Nikon D300 oferował szybkostrzelność na poziomie 6 klatek na sekundę, która po podłączeniu uchwytu pionowego MB-D10 wraz z baterią EN-EL4awzrastała do 8 kl./s. W D300s wartość podstawową udało się podnieść do 7 kl./s, natomiast osiągana po podłączeniu gripa pozostała bez zmian.